Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

Για τη φιλία και τη ζωή σύμφωνα με τον Επίκουρο


Ο Επίκουρος ύμνησε περισσότερο από κάθε άλλον τη φιλία και τη ζωή.
Η σχολή του, ο Κήπος, ήταν μια κοινότητα Φίλων και συμφιλοσοφούντων, με την ολοκληρωμένη έννοια της λέξης. Δεν είχε τη θρησκευτική αυστηρότητα των μελών παρόμοιων φιλοσοφικών σχολών, όπως για παράδειγμα η Πυθαγόρεια κοινότητα. Ήταν μια κοινότητα ανθρώπων που φιλοσοφούσαν «διάγοντας βίον λιτόν» στηριγμένο στη φιλία και την ισότητα. Μέλη του Κήπου ήταν άνδρες και γυναίκες, ελεύθεροι και «δούλοι» χωρίς καμιά διάκριση. Αρκούνταν ακόμα και σε ένα κομμάτι ψωμί και λίγο νερό και η ζωή τους έπλεε σε πελάγη ευδαιμονίας. Και όμως ένας τέτοιος χαρισματικός άνθρωπος που αγαπήθηκε σαν θεός σχεδόν από τους μαθητές του, κατηγορήθηκε και κατασυκοφαντήθηκε όσο κανένας άλλος φιλόσοφος, από τους αντιπάλους του και ιδιαίτερα αργότερα από τους Χριστιανούς. Ο άψογος τρόπος ζωής του και η διδασκαλία της φιλοσοφίας του μας επιβάλλουν αν όχι να του αφοσιωθούμε, τουλάχιστον να τον κατανοήσουμε, στήνοντάς τον στο βάθρο που πραγματικά του αξίζει και αφιερώνοντάς τον λίγη από την αγάπη μας για τη ζωή και τη φιλία που τελευταία τόσο απρόσιτη μας είναι.
Απ’ όλα τα αγαθά που παρέχει η Σοφία για έναν ευτυχισμένο βίο το μεγαλύτερο είναι η απόκτηση της φιλίας, έλεγε ο μεγάλος φιλόσοφος. Αρετή σημαίνει να έχεις την ικανότητα να αρμόζεις, να ωφελείς, να συνδέεις, να αρέσεις, να είσαι ανώτερος και όσο πιο ηθικός μπορείς. Κάθε φιλιά από μόνη της είναι αρετή, αρχικό της κίνητρο όμως είναι η ωφέλεια. Δεν έχουμε τόσο ανάγκη από τη βοήθεια των φίλων όσο από την πίστη ότι θα μας προσφέρουν τη βοήθειά τους όταν την έχουμε ανάγκη. Φίλος, έλεγε ο Επίκουρος, δεν είναι ούτε αυτός που επιδιώκει διαρκώς το όφελος από μία φιλία, ούτε εκείνος που ποτέ δεν συνδέει το όφελος με τη φιλία. Κι αυτό γιατί ο ένας καπηλεύεται με αντάλλαγμα τη φιλία και ο άλλος ξεκόβει κάθε ελπίδα για το μέλλον.
Οι Επικούρειοι μάλιστα διακήρυτταν ότι είναι προτιμότερο και πιο ηδονικό να κάνεις το καλό από το να δέχεσαι τις ευεργεσίες των άλλων.
Ούτε πρέπει να μας απασχολεί τι τρώμε και τι πίνουμε, αλλά με ποιους τρώμε και με ποιους πίνουμε. Ο Επίκουρος θεωρούσε την Ηδονή σαν αρχή και σκοπό της ευδαιμονίας. Την θεωρούσε σαν πρωταρχικό και συγγενικό αγαθό με τη φύση μας, γιατί μας απαλλάσσει από τον πόνο, την αγωνία, τις λύπες και τους φόβους. Θέτοντας όμως την ηδονή σαν σκοπό της ζωής, δεν εννοούσε τις ηδονές των ασώτων και τις συνηθισμένες απολαύσεις που αναζητούν οι περισσότεροι με τα μεθύσια και τα ξεφαντώματα. Κυρίως εννοούσε την αποφυγή του πόνου, συνέπεια της νηφάλιας λογικής, διώχνοντας κάθε φόβο και διαλύοντας φαντασιώσεις που του φέρνουν ταραχή και τον απομακρύνουν από την ευδαιμονία της ζωής. Όταν ο άνθρωπος απαλλάσσεται από αυτά τα δεινά τότε είναι πραγματικά ευτυχισμένος.Τόνιζε δε ότι πραγματικός πλούτος είναι να αρκούμαστε στα λίγα, γιατί αυτά ποτέ δε λείπουν από κανέναν, ενώ τα πολλά είναι και δυσκολοαπόκτητα και δημιουργούν προβλήματα και πόνο. «Φέρτε μου λίγο νερό και λίγο ψωμί και συναγωνίζομαι και τον Δία σε ευδαιμονία» έλεγε και ξανάλεγε ο μεγάλος φιλόσοφος, που όσοι τον γνώρισαν στη συνείδησή τους, τον αγάπησαν και δεν τον αποχωρίστηκαν ποτέ!

26 σχόλια:

Diavalon είπε...

Οι πραγματικές αξίες της ζωής έχουν αναδειχθεί από τους φιλοσόφους μας. Στην εποχή μας έχουν μεταλλαχθεί από τον σκοταδισμό και τη λαμογιά.

φωτο vango είπε...

...και σήμερα ο κήπος σου είναι γνήσια Επικούρειος, γεμάτος άνθια, αρώματα, χρώματα, που δημιουργούν ανάταση ψυχής. Την καλημέρα μου με εκτίμηση και φιλία επικούρεια...

Ο φίλος σου είπε...

Όπως ακριβώς τα λες φίλε Diavalon. Και αν αναφερθούμε στον Επίκουρο, αυτόν ούτε που τον ξέρει κανείς. Νομίζουν ότι μιλούν για κανέναν βοηθητικό καθηγητή πανεπιστημίου!

Ο πιο καλός αναγνώστης της σελίδας έγινες vango. Όταν γράφω εδώ, εσένα σκέπτομαι. Είδες στην ανάρτηση αυτή… άνθη, αρώματα, χρώματα… πραγματική ανάταση ψυχής! Λίγοι όμως περιδιαβαίνουν τον Κήπο αυτό!

φώτο vango είπε...

...νομίζω, φίλε μου, ότι δέν την ξέρουν τόσο, όσο την ''αθεία είναι αρετή''. Και από εδώ περνάω και από την ιστοσελίδα ''τετραφάρμακος''. Αυτή η τελευταία μου δημιουργεί αισθήματα θλίψης για την δυστυχία των ανθρώπων. Σε παρακολουθώ και παρατηρώ τα διάφορα σχόλια των φίλων (και μή φίλων). Οι δικές σου καθώς και οι άλλες όμοιες, που δημιουργούν προβληματισμό και σκέψη, είναι ό,τι αξίζει πράγματι στο διαδίκτυο, σαν στοιχείο φιλοσόφησης και βελτίωσης του νού...

NoN SeRViaM είπε...

Mia Επικούρεια καλημέρα κι από μένα.

Ο φίλος σου είπε...

Φίλε μου Βασίλη, εσύ είσαι καινούριος.
Είσαι όμως Επικούρειος και γι αυτό σε βάζω γρήγορα στη φιλική ομάδα.

Sissi Soko είπε...

Γεια σου Φίλε! Κάτι έμαθα τώρα. Τι, δεν θα σου πω.

Ο φίλος σου είπε...

Πολύ παιχνιδιάρης μας έγινες Soko!!!

ΣΤΑΥΡΟΣ είπε...

-Αν σε πω πως δεν είχα ιδέα γι' αυτό κανάλι σου... θα με πιστέψεις.....

-Είχα την εντύπωση, πως σαν 2ο είχες το τετραφάρμακος...
Τέλος πάντων,
άργησα αλλά σε βρήκα...

- Θα σου το πω κι εδώ.. κι ας γίνομαι(ίσως) κουραστικός... Αναπτύσσεις θέματα σημαντικά και ευαίσθητα,όπως λ.χ η φιλία. Το σημαντικότερο απ' όλα όμως είναι πως τα αναλύεις μ' εναν τρόπο που προσωπικά εμένα μου αρέσει και ενθουσιάζει πολύ... Και δεν είναι καθόλου υπερβολή να σου πω πως,αισθάνομαι τυχερός που σε γνώρισα και που έγινα μέρος αυτής της εξέχουσας φιλικής παρέας....

- Τέλος... θυμάμαι στη παιδική μου ηλικία, αρέσανε πολύ στον πατέρα μου τα διάφορα ρητά.... Τα οποία λοιπόν έκανε κανδράκια και τα τοποθετούσε σχεδόν σε όλα τα δωμάτια του σπιτιού.... Ένα που μου έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη μου ( αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια), ήταν του Αμοργινού ....

-" Η φιλία είναι το τελειότερο από τα συναισθήματα του ανθρώπου, γιατί είναι το πιο καθάριο , το πιο λεύτερο και το πιο βαθύ..."

Ο φίλος σου είπε...

Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια Σταύρο και για την φιλική σου εκτίμηση.
Λυπάμαι μόνο, αν και πατριώτης, είσαι τόσο μακριά μου και δεν μπορούμε να ιδωθούμε!
Κρίμα, γιατί μεθαύριο εδώ, έχω καλεσμένους όλους τους φίλους που επισκέπτονται τις σελίδες αυτές για να πιούμε ένα κρασί και να γνωριστούμε από κοντά.
Δεν ξέρεις πόσο ήθελα να είσαι μαζί μας!

ΣΤΑΥΡΟΣ είπε...

-Τώρα μ' έκανες κομμάτια.....

-Θα γίνει τέτοιο συναπάντεμα φίλων... κι εγώ θα λείπω ...!!
ΑΧ....!!!! γιατί να μη μπορώ να είμαι κι εγώ εκεί...., δεν συμβαίνουν συνέχεια αυτά...

-Είμαστε στον 7ο μήνα της κύησης και δεν θα ήθελα να ΤΟΥΣ αφήσω μόνους.... έστω και για 1 ημέρα...

-Θέλω να ελπίζω πως αυτή η συνάντηση, θα έχει και συνέχεια στο μέλλον....

Ο φίλος σου είπε...

Λυπάμαι Σταύρο.
Καλεσμένοι θα είναι ο Νίκος Ανορθόδοξος, ο Κώστας Conko, ο Κώστας Anemos, ο Γιώργος Dyer, ο Βασίλης Βασίλης και ο Νίκος ndemonicos.
O φώτο vango και ο kon1p παρά την προσωπική πρόσκληση που τους έκανα, μέσα σε σχόλιο, να μου στείλουν email για επικοινωνία, δεν τα κατάφεραν!
Αν εμφανιστούν μέχρι αύριο, ίσως να έρθουν κι αυτοί.
Αύριο όμως θα σε μνημονεύσουμε και θα πιούμε στην υγειά όλων σας!
Εμείς θα τα πούμε, όταν ανέβω προς τα πάνω (σε ένα δυο χρόνια… ίσως!)
Να σας ζήσει το ερχόμενο Επικουράκι!

ΣΤΑΥΡΟΣ είπε...

Ας είναι κ έτσι... καλέ μου φίλε....

Υ.Γ-Να μεταφέρεις τα ειλικρινή μου χαιρετίσματα στους εκλεκτούς καλεσμένους σου.... Και σ' ευχαριστώ πολύ για της επικούριες ευχές προς τον Θωμά το νεότερο....Ελπίζω να πάρει και την "χάρη" του ονόματος... με πιάνεις... έτσι........

Ο φίλος σου είπε...

Το έπιασα το υπονοούμενο, το έπιασα!

Υπατία η Αλεξανδρινή είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση!
Έχεις υιοθετήσει και το επίσης επικούρειο "λάθε βιώσας" γι' αυτό το ιστολόγιο, φαίνεται... Ωστόσο το (σε) βρήκα!
Όταν πρωτοδιάβασα για τον Επίκουρο, την προσοχή μου τράβηξε κυρίως η βαθιά του αίσθηση για την ισότητα και τη δικαιοσύνη. Σε μια εποχή δουλοκτητική είχε ως επικεφαλής (διευθυντή) του Κήπου τον Μυ, έναν πρώην δούλο! Εκτός από τα όσα έχει πει για τη φιλία που τη θεμελίωνε επίσης στην ισοτιμία, μου είχε κάνει εντύπωση και το πόσο συστηματικά προσπάθησε να καταπολεμήσει τον ανθρώπινο φόβο, που τον θεωρούσε βασικό εμπόδιο στην πορεία προς την ηδονή.
Γι' αυτό και προσπάθησε να ελέγξει το φόβο του θανάτου (με τον γνωστό του απλό συλλογισμό), αλλά και να καταπολεμήσει τις δεισιδαιμονίες των συγχρόνων του ασχολούμενος με τη μετεωρολογία (αστρονομία, στην ουσία της), όπου διατύπωσε θέσεις που σηκώνουν πολλαπλό σχολιασμό.

Ο φίλος σου είπε...

Ευχαριστώ για το πολλαπλό σχόλιό σου Υπατία. Δεν ξέρω αν διάβασες και τις προηγούμενες αναρτήσεις. Είναι λίγες αλλά σαν ενθουσιώδη που σε βρήκα αρκεί να τις διαβάσεις κι εγώ θα σε συμπεριλάβω στην Επικούρεια παρέα μας. Να είσαι καλά και καλά να περνάς, φίλη μου με το υπέροχο ονοματάκι σου!

Υπατία η Αλεξανδρινή είπε...

Ασφαλώς, Φίλε, και διάβασα τις προηγούμενες αναρτήσεις σου (νόμιζα ότι φάνηκε από το προηγούμενο σχόλιό μου), αλλά προτίμησα να σχολιάσω την πιο πρόσφατη.
Λες στις 30/03/2008 ότι οι μαθητές του "τον αγαπούσαν και τον σέβονταν σαν θεό", κάτι που δεν είναι και πολύ σύμφωνο με τις αντιλήψεις του περί θεών. Ωστόσο, ο Λουκρήτιος στο De rerum natura, στο χωρίο που αφιερώνει στον μεγάλο δάσκαλο, ακριβώς έτσι όπως το λες περιγράφει το πώς τον έβλεπαν οι μαθητές του. Αλλά αυτός βέβαια ήταν ποιητής...
Στις 02/07/2008 αναφέρεις: "Ο λόγος του Επίκουρου ήταν επιστημονικός". Αυτό εννοούσα στο προηγούμενο σχόλιό μου για τον πολλαπλό σχολιασμό που προκαλούν οι απόψεις του στη μετεωρολογία. Στην Επιστολή προς Πυθοκλή (96,99), όπου καταγράφει τις ερμηνείες του για την έκλειψη της σελήνης και τη δημιουργία των νεφών αντίστοιχα, δύο στοιχεία κάνουν εντύπωση:
Το πρώτο -γενικό για τους αρχαίους σοφούς- είναι το ότι κατορθώνει να βρει τη σωστή επιστημονική εξήγηση, που επιβεβαιώνεται αιώνες αργότερα με τα νεότερα τεχνολογικά μέσα.
Το δεύτερο (και "επιστημονικότερο") είναι ότι δεν εκφράζει θέσεις αλλά απόψεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι χρησιμοποιεί το "μπορεί να..." κάθε φορά που προβάλλει μια ερμηνευτική εκδοχή των φυσικών φαινομένων. Κάτι που σημαίνει, κατά τη γνώμη μου, πως διέθετε μια επαινετή μετριοφροσύνη ή μια απαραίτητη επιστημονική επιφύλαξη ότι μπορεί και να κάνει λάθος!
Αν σκεφτούμε ότι οι περισσότεροι φιλόσοφοι (κυρίως οι ιδεαλιστές) παρουσιάζουν τη θεωρία του ο καθένας σαν ένα κλειστό σύστημα, ολοκληρωμένο και χωρίς ατέλειες, κάτι σαν θρησκευτικό δόγμα, δεν νομίζεις ότι και αυτό είναι κάτι για το οποίο αξίζει να επαινεθεί ο Επίκουρος;

φίλος είπε...

Χαίρομαι Υπατία για την καλλιέργειά σου και κυρίως για την ενασχόλησή σου με τον αγαπημένο μας φιλόσοφο.
Όταν λέμε οι μαθητές του τον είχαν σαν θεό, αντιλαμβάνεσαι ότι είναι σχήμα του λόγου, που με τον τρόπο αυτό εκφράζεται η λατρεμένη τους αγάπη για τον φίλο και δάσκαλο Επίκουρο!

kimon είπε...

Ο ΕΞΑΝΘΡΩΠΙΣΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ -Ο ΑΠΛΟΣ ΑΠΕΡΙΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΟΝΕΤΙΚΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ Η ΤΕΤΡΑΦΑΡΜΑΚΙΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΡΟΜΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΧΑΙΡΟΜΑΙ ΠΟΥ ΣΕ ΒΡΗΚΑ ΣΗΜΕΡΑ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΣΤΟ "ΑΘΡΗΣΚΟΣ" ΠΡΟΧΘΕΣ.
ΚΙΜΩΝΑΣ

Ο φίλος σου είπε...

Χαίρομαι Κίμωνα που βρεθήκαμε.
Ήδη το όνομά σου λανσάρει στους φίλους της ιστοσελίδας!

zoyzoy είπε...

Πραγματικά ενδιαφέρον το άρθρο σου!
Άργησα να το διαβάσω αλλά βρήκα την κατάλληλη εποχή η αληθινή φιλία είναι σπάνια και πρέπει να'ναι αμφίδρομη.
Πολλές φορές ο εγωισμός μας απομακρύνει απ'τον φίλο νομίζοντας ότι μόνο εμείς προσφέρουμε σ'αυτήν.
Αξίζει να κάνεις θυσίες και να μην λαμβάνεις τίποτα εσύ?

Ο φίλος σου είπε...

Έχεις δίκιο zoyzoy κάποτε και η υπομονή τελειώνει.
Όμως, αν δεν σε πονέσει ο φίλος σου, αρκεί να περιμένεις για πάντα.
Ή έχω άδικο;

Yanni είπε...

Λίγο πρίν είμουν στο Αθεία είναι Αρετή και εκανα crop το κομμάτι που αναφέρεται στη ρήση του Επικούρειου για τον Θεό για να το στείλω με e-mail στην κόρη μου...κι έτσι βρέθηκα εδώ. Ακόμα ενας φίλος ιδίων αντιλήψεων κοντά σας. καλήμερα σ όλους.

Ο φίλος σου είπε...

Στην παρέα μας χαιρετούμε και τον Yanni.
Ήδη σε τοποθέτησα στην παρέα (κάτω δεξιά) των φίλων χωρίς ιστοσελίδα.
Νοητά είμαστε μαζί. Όμως συχνά βρισκόμαστε και από κοντά, τα πίνουμε φιλοσοφώντας και γελώντας!

Ανώνυμος είπε...

Ενδιαφέρον και αληθινό!

Ανώνυμος είπε...

Γεια σας παιδιά!

chat ανάμεσα στους φίλους

Chat από το Chat24.gr